TRĄDZIK POSPOLITY
Trądzik pospolity jest przewlekłą zapalną chorobą gruczołów łojowych i ujść mieszków włosowych. Charakteryzuje się występowaniem wykwitów niezapalnych (np. zaskórniki zamknięte i otwarte) oraz zapalnych (np. krosty, torbiele, grudki). W 90% zmiany chorobowe w trądziku pospolitym lokalizują się na twarzy.
U kogo występuje trądzik pospolity?
Trądzik pospolity to najczęstsza choroba skóry wieku młodzieńczego. Występuje pomiędzy 11. a 30. r.ż., w postaci zaskórników, zmian zapalnych, grudek i krostek, pozostawiające często blizny i przebarwienia.
Co jest przyczyną powstawania trądziku pospolitego?
1.uwarunkowania genetyczne oraz osobnicza skłonność do nadmiernego wytwarzania łoju i rogowacenia ujść mieszków włosowych.
2.przemiany hormonalne okresu pokwitania – zwiększona w tym okresie aktywność hormonów androgenowych (stymulacja wytwarzania łoju, powiększenie gruczołów łojowych);
3.przerost gruczołów łojowych i nadmierne wytwarzanie łoju;
4.nadmierne rogowacenie ujść przewodów jednostek włosowo-łojowych (hiperkeratynizacja);
5.proces komedogenezy – główny czynnik patogenetyczny rozwoju trądziku. W wyniku zwiększonego rogowacenia ujść mieszków włosowych dochodzi do ich zaczopowania przez zbite masy korneocytów. W konsekwencji prowadzi to do utrudnionego wydalania łoju z przymieszkowych gruczołów łojowych oraz powolnego rozszerzania przewodów wyprowadzających. W procesie komedogenezy powstają początkowo klinicznie niewidoczne, prekursorowe zmiany, które z czasem rozwijają się w kierunku mikrozaskórników (tzw. microcomedones);
6.czynniki infekcyjne – z powierzchni skóry oraz przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych izoluje się: bakterie beztlenowe (Propionibacterium acnes, rzadziej P. granulosum i avidum), bakterie tlenowe (Staphylococcus epidermidis) oraz grzyby drożdżopodobne (Pityrosporum ovale). Staphylococcus epidermidis i Pityrosporum ovale, mimo że występują w obrębie zmian trądzikowych, nie są czynnikami patogenetycznymi. Ich obecność na skórze można stwierdzić również u osób zdrowych. Pityrosporum ovale mogą wywoływać zmiany typu folliculitis w obrębie skóry pleców. Najważniejszym czynnikiem prozapalnym jest Propionibacterium acnes; rozwój zapalenia i odpowiedź immunologiczna – P. acnes zapoczątkowuje kaskadę reakcji zapalnych zarówno immunologicznych, jak i nieimmunologicznych;
7.leki, kosmetyki – steroidy, izoniazyd, jod, witaminy B6, B12, fenytoina, barbiturany, lit, dziegcie, oleje mineralne.
Pozostałe czynniki wpływające na powstawanie trądziku pospolitego:
- nadmierny stres negatywnie wpływający na gospodarkę hormonalną;
- nieodpowiednia dieta: spożywanie dużej ilości cukru oraz fast foodów;
- opalanie się – sprawia, że nasza skóra staje się grubsza, a co za tym idzie blokowane jest swobodne ujście gruczołów łojowych;
- mała zawartość tłuszczów roślinnych i cynku w diecie;
- alergia pokarmowa;
- mechaniczne podrażnianie;
- niedokładne oczyszczanie skóry twarzy (zatykanie porów);
- stosowanie niektórych preparatów.
Trądzik pospolity- diagnostyka
Na występowanie trądziku duży wpływ mają zmiany hormonalne. Zleca się wykonanie badania poziomu poszczególnych hormonów:
- testosteronu,
- androstendionu,
- DHEA,
- TSH,
- prolaktyny,
- hormonu przysadki mózgowej (FSH),
- LH,
- hormonu tarczycy FT4,
- progesteronu,
- estradiolu
Trądzik wieku dojrzałego
Co to jest trądzik wieku dojrzałego i dlaczego powstaje?
Trądzik u osób dorosłych powstaje w wyniku zmian hormonalnych w przebiegu chorób o podłożu ginekologicznym bądź endokrynologicznych i wpływu na nasz organizm stresu. Stres powoduje nadmierną ekspresję 5-alfa-reduktazy w skórze, szczególnie w gruczołach łojowych. Stres nasila nadreaktywność androgenu, hormonu odpowiadającego za wzmożoną produkcję łoju.
Niewłaściwa dieta, produkty o wysokim ideksie glikemicznym powodują gwałtowny wzrost poziomu insuliny we krwi, co stymuluje produkcję androgenów i w konsekwencji nasila łojotok. Wydzielina gruczołów łojowych jest gęściejsza niż zwykle i nie może wydostać się na powierzchnię skóry. Jednocześnie wzmożony jest proces rogowacenia naskórka, część wydzieliny zostaje zamknięta w ujściach przewodów łojowych tworząc zaskórniki.
To doskonałe warunki do rozwoju bakterii beztlenowych i drobnoustrojów, które prowokują stany zapalne. Na skórze powstają krostki, grudki, potem guzki i ropne nacieki.
Lokalizacja zmian w trądziku u osób dorosłych
U osób dorosłych zmiany trądzikowe lokalizują się inaczej niż u młodzieży, najczęściej w dolnej części twarzy – na żuchwie, brodzie, w okolicy ust, na szyi. Nie mają charakteru rozsianego ani rozległego, ale przyjmują postać trwale utrzymujących się zmian zapalnych, często na podłożu suchej skóry. Trudno poddają się leczeniu i bardzo często pozostawiają na skórze trwałe ślady w postaci blizn i przebarwień.
Trądzik wieku dojrzałego to trudny problem medyczny
Problem z trądzikiem u osób dorosłych polega na tym, że standardowa pielęgnacja antytrądzikowa nie pomaga, a antybiotykoterapia ogólna jest skuteczna jedynie podczas przyjmowania leku. Stosuje się również preparaty do smarowania zawierające antybiotyki (erytromycynę czy klindamycynę) oraz retinoidy czy nadtlenek benzoilu. Ograniczają one rozwój bakterii wywołujących zmiany zapalne i podtrzymują efekty leczenia. Najczęściej stosuje się terapię skojarzoną, dostosowaną do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Trądzik różowaty
Co to jest trądzik różowaty i jakie są przyczyny powstawania?
Trądzik różowaty (acne rosacea) jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry twarzy. Obejmuje pierwotnie środkową część twarzy, na której pojawiają się rumień i teleangiektazje a następnie grudki i krosty. U niektórych chorych może dojść do przerostu i zwłóknienia gruczołów łojowych, co niekiedy doprowadza do przerostu ograniczonego na nosie.
Wystąpienie lub zaostrzenie zmian spowodowane jest przede wszystkim stresem i ekspozycją na słońce, ale także:
- spożywaniem ciężkostrawnych potraw i alkoholu
- korzystaniem z sauny lub basenów z chlorowaną wodą
- zaburzeniami endokrynologicznymi (choroby tarczycy, zaburzenia miesiączkowania)
- stosowaniem leków obniżających poziom cholesterolu, kwasu nikotynowego
- stosowaniem zewnętrznych preparatów glikokortykosteroidowych na skórę twarzy
- dużymi dawkami witamin B6 i B12
- występowaniem opryszczki wargowej.
U niektórych chorych stwierdza się też obecność Demodex folliculorum (pasożyta z rodziny roztoczy) oraz drożdżaków.
U osób dorosłych w wieku 30-55 lat, głównie u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, u mężczyzn natomiast występuje rzadziej, ale choroba ma cięższy przebieg.
Jak się objawia trądzik różowaty?
Charakterystyczne są zmiany typu „motyl” z rumieniem, grudkami, teleangiektazjami. Może występować uczucie pieczenia i wysuszenia skóry w obrębie zmian. Zmiany stopniowo nasilają się. W pierszym etapie występują pod postacią naczyniowo-rumieniową, w drugiem etapie pojawiają się grudki i krostki, następnie w trzecim etapie postać ze zmianami przerostowymi.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie trądziku różowatego?
Trudno jest osiągnąć całkowite wyleczenie zmian skórnych w przebiegu trądziku różowatego. Mogą występować stany zaostrzenia i remisji choroby. Celem terapii jest zmniejszenie i/lub usunięcie istniejących objawów, a następnie zapobieganie pojawieniu się nowych zmian.